Dê núi

DÊ: (Capra hircus), gia súc nhỏ có sừng, bộ Guốc chẵn (Artiodactyla), phân bộ Nhai lại (Ruminantia), họ Bò (Bovidae), phân họ Dê (Caprovinae), được thuần hoá ở thời kì đồ đá từ hai loài D rừng (Capra aegagerus và Capra falconeri). Sừng rỗng, cong hình cung về phía sau; cằm có túm lông dài giống chùm râu. Giỏi leo trèo, nhảy trên dốc, đồi, núi, vv. Sống khoảng 10 - 12 năm. Trong một năm, D cái có thể đẻ 1 - 2 lứa, mỗi lứa 2 - 3 con. Chửa 150 ngày. Có 2 dòng chuyên hoá do chọn giống: D thịt, nuôi lấy thịt và da; con đực nặng 60 kg, con cái 50 kg, giết lấy thịt khi đạt 6 tháng tuổi. D sữa chuyên nuôi để lấy sữa, sản lượng sữa khoảng 310 - 560 kg/con.chu kì (180 - 240 ngày). Ở Việt Nam, D nuôi rải rác trong nhân dân, lấy thịt là chính, chưa có nhiều sản phẩm hàng hoá. Gần đây, đã có nơi nuôi D lấy sữa.
Kỹ thuật chọn giống Dê

1. Chọn dê cái giống hướng sữa
Lựa chọn những con có đầu rộng hơi dài, hàm khỏe, vẻ mặt linh hoạt; cổ dài mềm mại nhọn về phía đầu; chân trước thẳng, cân đối; lưng thẳng có một lõm ở phía xương chậu thể hiện khả năng tiêu hóa tốt. Núm vú to dài 4-6cm gắn chặt vào phần bụng, thấy rõ các tĩnh mạch ở phía trước bầu vú, gân sữa chạy từ bầu vú lên tới nách chân trước, gân sữa càng gấp khúc dê càng nhiều sữa. 
Ngoài ra còn chú ý chọn những con dê cái từ giống có sức chống chịu cao, ăn tốt và chịu đựng được những điều kiện ngoại cảnh không phù hợp, có năng suất sữa cao, dễ vắt sữa, mắn đẻ và thời gian cho sữa kéo dài.

2. Chọn dê cái giống hướng thịt
Chọn những dê cái có thân hình đều đặn, đầu nhỏ, cổ vừa phải và thon; ngực nở và sâu; lưng thẳng và rộng; chân khỏe; da mềm mại, lông mượt. Bộ phận sinh dục nở nang, khi phối giống lần đầu đạt thể trọng từ 18 – 20kg lúc 9 – 10 tháng tuổi.

3.Chọn dê đực giống hướng sữa
Nên chọn những dê đực để giống có thân hình cân đối, đầu rộng,  cổ to ngực nở, tứ chi khỏe mạnh, cứng cáp chắc chắn, hai tinh hoàn to và đều đặn. chọn con đực từ bố mẹ có năng suất cao, ở lứa thứ 2 và thứ 4. chọn con đực là con một. chọn những dê đực có khả năng thụ tinh mạnh và tỷ lệ thụ thai cao. chọn dê bố tốt có vai trò rất quan trọng vì nó góp 50% đặc tính di truyền tiết sữa của dê con sau này.

4. Chọn dê đực giống hướng thịt
Dê đực có đầu to, cổ khỏe, thân hình cân đối, xương chắc, đùi nổi bắp thịt, khoeo rộng, hai tinh hoàn to và đều nhau, dáng điệu nhanh nhẹn, linh hoạt, tính dục hăng và được chọn từ đàn có bố mẹ đẻ sai, đàn con khỏe mạnh, ăn tốt chóng lớn. Dê đực có sức chống chịu cao, chịu đựng được những điều kiện ngoại cảnh không phù hợp.

Nguồn: Theo TT Tin học thống kê - Bộ Nông nghiệp